Gipuzkoako Garraioaren Lurralde Agintaritzak (GGLA) errepide bidezko garraio-zerbitzu publiko erregularrak harmonizatzeko erregelamenduaren proposamena onartu du
Araudiaren proposamena administrazio, garraio-operadore eta eragile sozialen arteko elkarlanaren emaitza da.
GGLA buru eta koordinatzaile izan den lan foro honetan parte hartu gaian adituak diren pertsonak eta ordezkatuak egon dira bai administrazio publikoa bai garraio-operadore enpresak ere.
Araudi harmonizatuaren proposamena urtebeteko lanaren ondorioa da.
GGLA Gipuzkoako bidaiarien garraio zerbitzua hobetzeko Partzuergoa da eta bere zeregin nagusietako bat elkarrizketarako foro gisa administrazio, operadore eta erabiltzaileen arteko koordinazioa eta lankidetza ahalbidetzea da.
Pasa den azaroaren seian, errepidez bidaiatzen duten gipuzkoarren garraio zerbitzu publikoaren lan-mahaia martxan jarri eta urtebete beranduago, GGLAko Batzar orokorrek aho batez onartu zuten Araudi harmonizatuaren proposamena eta proposamen hau prozesuan parte hartu duten administrazio guztiei bidali zaie onartu dezaten.
Egun, Irun, Errenteria, Eibar, Zarautz, Arrasate eta Hernaniko osoko bilkurek Araudia onartzea erabaki dute eta 2015eko martxoan indarrean jarriko dela aurreikusten dute.
Araudi bateratua datozen hilabeteotan aplikagarria izango da LURRALDEBUS markapean dauden herri arteko garraio emakidetan eta Donostia, Irun, Errenteria, Eibar, Zarautz, Arrasate, Hernani eta Oiartzuneko hiri-autobusetan. Araudiaren helburu nagusia erabiltzaileen beharrei erantzutea eta garraio-zerbitzua edozein pertsonarentzat irisgarria izango dela bermatzea da.
Arautegi honen onespenari esker Gipuzkoa ia osoak, lehen aldiz, errepidez bidaiatzen duten pertsonen zerbitzu publikoa arautuko duen erregelamendu bakarra izango du. GGLAko lehendakaria den Larraitz Ugarte Zubizarretak dioen bezala, Araudi harmonizatua egitearen proposamena oso ondo onartu zen hasieratik inplikatutako parte guztien aldetik “Izan ere, orain arte Donostia eta Eibar ziren garraio gaietan araudia zuten bakarrak. Hemendik aurrera araudi bateratu erreferentea izango dugu eta hau, orokorrean, garraio publikoa erabiltzen duten pertsonentzat erraztasuna eta erosotasuna suposatuko du.”
GGLAk, Gipuzkoan dagoen aniztasun soziologikoa aintzat hartuta, hau da, erabiltzaileen behar, profil eta egoera desberdinak kontuan hartuta, lan-foro anitza eratzea erabaki zuen. Foroaren parte izan dira administrazio publikoak, garraio-operadoreak eta Elkartu, ONCE, Kalapie eta Hirukide elkarteak. Hauek guztiek euren ikuspegia eman dute eta euren kolektiboaren eskubideak defendatzeko aukera izan dute.
Irigarritasun unibertsala
Araudia egiteko garaian sakonki aztertu da irisgarritasun unibertsalaren gaia eta espreski gaiari buruzko atala jaso da. Erregelamenduan xedatzen da garraio-zerbitzu publikoaren titularrak diren administrazioek eskura dituzten tresna guztiak erabili behar dituztela pertsonen irisgarritausna eta mugikortasuna bermatzeko, bereziki mugikortasun murriztua, komunikatzeko zailtasuna edo bestelako muga psikiko edo sentsoriala duten pertsonenak.
Araudiak ere zehazten du pertsona itsuen edo mugikortasun murriztua duten pertsonen laguntzaileek doan bidaiatu ahal izango dutela. Erabaki hau garraio publikora bakarrik iristeko autonomiarik ez duten pertsonen desabantaila ekonomikoak konpentsatzearen aldeko apustu garbia izan da.
GGLAko zuzendari orokorra den Eluska Renedo Ilarreguik azaltzen duen bezala Araudiak ez dio irisgarritasun fisikoari soilik erreparatzen, informazioaren irisgarritasunean ere indarra jartzen du eta hau aurrera eramateko egungo sistemen egokitzapena martxan jarriko da: “Erabiltzaileei zuzentzen zaien informazioa formatu egokietan eskainiko da pertsona guztientzat irisgarri eta ulerterrazak izan daitezen. Halaber, arreta-zerbitzuetan eta web orrialdeetan, komunikaziorako laguntzak eta zerbitzu osagarriak ematea sustatuko du, hala nola, sistema handigarriak eta hautabidezkoak, ahoz eta zeinu-hizkuntzaz komunikatzeko sistema laguntzaileak, ukimen-komunikazioko sistemak eta pertsona guztiei komunikatzea ahalbidetzen duten beste gailu batzuk.”
Adin txikikoen garraioa
Erregelamenduaren bidez ere, haur txikiak dituzten familien beharrei erantzun nahi zaie, familia-bizitza eta bizitza profesionala bateratzeko dituzten zailtasunak kontuan hartuta ahalbidetu egin da heldu batek 5 urtetik beherako 4 adingaberekin batera bidaiatzea eta adin horretatik aurrerako haurrek bakarrik bidaiatu ahal izatea, guraso edo tutoreek horretarako baimena ematen badiete.
Txirrinduen eta konpainiako animalien sarrera
Azkenik, beste berritasun garrantzitsua da ordutegi zehatz eta autobus linea batzuetan txirrinduak eta etxeko animaliak eramateko aukera irekitzen dela, beti ere, zerbitzuen eta ibilgailuen ezaugarrietara egokitzen den heinean.
Bizikletak, autobusek sotoa izanez gero, bertan joan daitezke. Ezezko kasuan, eta araudian aurreikusten den moduan, ibilgailuetan sartu ahalko dira, beti ere gurpilezko aulkietan eta haurren aulkietan doazenek lehentasuna izango badute ere.
Aipatzekoa da ere Araudiak gidarien irudia nabarmendua nahi izan duela, hala, gidariaren irizpidea izango da nagusitzen dena erabiltzaileen artean edo garraio-enpresa eragileetako langileen artean desadostasunak gertatuz gero.
Jarraipen batzordea
Lan mahaian parte hartu duten administrazio guztiek Araudia onartzen dutenean GGLAk jarraipen batzordea sortzea erabaki du. Batzordea osatuko dute kontsortzioko kide diren administrazioen ordezkariak, garraio-enpresen ordezkariak, eta mugikortasuna mugatua duten edo bestelako mugaketa psikiko edo sentsoriala duten pertsonen alde lan egiten duten elkarteen ordezkariek. Kontsulta izaera izango duen batzorde horrek erregelamendu hau bete eta garatuko dela zainduko du, eta egokia bada, Gipuzkoako gizartearen eskakizunei behar bezala erantzun ahal izateko testuak behar dituen aldaketak proposatuko ditu.